Bob Dylan Nobel Alınca Yobazlar Geldi Aklıma
İki kış önceydi. Bağlamaya “yobazkovar” adını verdiğimi duyan bir arkadaşım
taklit olduğunu söyledi: Ar ederim oysa. “Çaldın,” diyecek de naif davranıyor,
niye taklit edeyim ki? Niye çalayım? Geçmişim ellilerimi, yalan söyleme borcum mu var? Doğal olarak, "nerden çıkardın bunu?”
dedim. Herkesin unuttuğu bir adam söylemiş, benzer bir sözü. Elli beş yıllık
yaşamı karşıkoyuşlarla geçen, muhalif Amerikalı ozan Woody Guthrie... Arkadaşım
Woody’i böyle tanımlıyordu. Handiyse yarım yüzyıl önce gitarına “bu makine
faşistleri öldürür” diye sesleniyormuş. Gitar, pat diye faşist öldürür mü?
Düşündüm, faşistlerin doğrudan canını almasa da müzik, edebiyat, sanat faşizmin
azrailine benziyordu. “Woody haklı,” dedim. Ben de yıllardır “yobazkovar”
diyorum, daha kibarım, daha alçak gönüllü. Lakin benim “yobazkovar” adını koymam
tesadüfidir; Woody’den haberim yoktu. Oldu... Buldum şarkılarını.
Fotoğrafındaki halini Sean Penn’e benzettim. Arkadaşımla birlikte dinledik,
faşistleri korkutacak kısmı sözleri olmalıydı. Öyle! Bizim türkülerin ise
sözleri keskindir, yobaz canı yakar ama müziği de acımasızdır. Ezgileri aklıma
geldikçe çok rahatlıkla evimin bir köşesinde curadan divana kadar sıralı duran
sazlarıma “yobazkovar” diyebiliyorum.
Bob Dylan’a Nobel edebiyat ödülü
verilince yeniden aklıma düştü bu hikayem. Niye mi? Çünkü faşistsavar gitar
adının sahiplenicisi Woody için Bob Dylan bir parça yazmıştı. Ben de severek
dinlerim. Yaşımdan eski bir şarkıdır; Woody’i hak ettiği mertebeye yükseltir.
Şimdi yetmiş beş yaşındaki Bob Dylan yirmili yaşların başında komünist Woody’e
mesaj yollamaktadır. Düşündüm de bağlamayı ve halk müziğini seven yanım o Woody
şarkısının sözlerini; Nobel almış Dylan için Türkçeye çevirmenin iyi olacağını
söylüyor.(*) Buyurun:
Woody’e Şarkı... (Song to Woody)
Şuracıkta, memleketimden binlerce mil uzaktayım
Bir yolda yürüyorum, başka insanlar da düşmüşler
İnsanların ve eşyaların yeni dünyasını izliyorum
Duyun yoksullar, köylüler ve prensler, krallar duyun!
Hey, hey Woody Guthrie! Sana bir şarkı yazdım
Eğlenceli görünen eski bir dünya hakkında
Hasta ve aça benziyor, yorgun ve kopuk
Güçlükle doğurulmuş ve sanki can çekişiyor
Hey Woody Guthrie yine de senin bildiğini biliyorum
Söylediğim her şeyi ve misliyle de fazlasını
Sana bir şarkı söylüyorum ama yetersizce mırıldanmak benimkisi
Çünkü yapabildiklerini yapacak kadar insan yok
İşte! Cisco ve Sonny ve Leadbelly de
Ve pekçok iyi insan seninle birlikte göçüp gittiler
İşte! İnsanların ellerine ve yüreklerine değenler
Tozla geldiler rüzgarla gönderildiler
Ben de yarın çekip gideceğim ama bugün terk edebilirim
Birgün, bir yerlere uzanan yollara düşerim
Yapmak istediğim en son şey
Çok güç bir göçü başaracağımı söylemek olur.
Çok güç bir göçü başaracağımı söylemek olur.
Mustafa Doğan (Ekim 2016)
(*) Bob Dylan abi 2014
yılında yetmiş yıllık şarkılarını bir kitapta toplatmış, ederi 254 yunaytıdsiteytofamerika
doları, yani kargosu filan derken asgari ücret. Ayıp etmiş demiyorum, yıl olmuş
2016.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder