Kurtarılan dil diye nitelenen Katalanca, en başta şiir olmak üzere batı
edebiyatında kendine yeniden yer bulabilmeyi başarmıştır. Sözlü (gezginci halk
ozanları) şiir geleneğinin ilk temsilcilerinden olan trobadur denilen ozanların
Katalan tarihindeki vazgeçilmez varlığı bu başarıda önemli rol oynamıştır. İlk
başlarda Pirene eteklerinde konuşulmaya başlanan dilin yüzlerce yıl geçtikten
sonra yasaklanması üzerine akan nekahet yılları Katalan edebiyatını yeraltına doğru
itelemiş ancak öldürememiştir. Binlerce ölü dilin mezarlığı haline dönüşen
dünyada, ölü dillerden birisi de Barcelona olmamıştır. Katalanca direnerek yasağı
da yendikten sonra günümüzde yeniden küllerinden doğmaya çalışıyor ve başarıyor
gibi de... Bu sürece acıları katık yaparak destek veren ve Katalanca yazıp
çizmeye çalışan çok sayıda edebiyatçı var. Bu edebiyatçılardan birini; Maria
Barbal’ı Türkçe ile tanıştırma, bizimle buluşturmayı deneyen bir novella ile
karşılaştık. Aslında bir nehir roman, çocukluktan kadınlığa koşan Conxa’nın
mücadele dolu yaşamının sade, içten ve etkileyici bir anlatımı. Ciltler dolusu
anlatılabilecek bir öykü, başarılı bir çevirinin de eşlik ettiği sıcak, dokunan
örgüsüyle okuru içine çekmeyi beceriyor. Conxa’nın bir başka yazarın ya da
çevirmenin elinde yalnızca acılı sözcüklere dönüşerek anlatılabilecek öyküsü
“Gölgeli Şarkı”da sıradan, herkesin başından geçebilecek, kanıksanmış bir
sadeliğe bürünerek sunuluyor. Novella boyunca acılar, zorluklar, en olmadık en
katlanılamayacak olaylar yalnızca gündelik yaşamın bir parçasıymışçasına
sunuluyor. Ben okurken nehirde sürüklenen bir taş gibi, kendimi karşı konulamaz
olay örgüsüne bıraktım ve ama
bitince anladım ki; Conxa ile birlikte yaşlanmışım. O halde dedim, bu
novellanın Katalanca orijinal adı “Pedra de tartera” yaşamın akışında çarpa
çarpa sürüklenen bir taş anlamına gelmeli. Çok da uzak düşmemiş varsayımım.
Maria Barbal
Yaşayan en önemli Katalan yazarlardan biri olarak gösterilen ve üslubuyla
kendinden sonraki kuşakları da etkileyen Maria Barbal 1949 yılında Barcelona’da
doğdu. İnsan ilişkilerini en yalın haliyle zamanın kuytu pasajlarından çıkarıp
okurlarıyla buluşturan yazar “Eleştirmenler Ödülü”, “Ulusal Edebiyat Ödülü” ve
“Serra d’Or” gibi ödüllerle onurlandırıldı. Sekiz roman, kısa anlatılar,
tiyatro metinleri ve çocuk kitapları yazan Barbal, Barcelona’da yaşıyor.
Twitter: @soykayayinlari Mail: de@odemyayinlari.com
D&R:http://www.dr.com.tr/kitap/golgeli-sarki//edebiyat/roman/dunya-roman/urunno=0000000645771
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder